Сири иһит

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Сири иһит — yy, сиик өппөт гына анаан таҥастаммыт, оҕус, тайах тириититтэн тигиллибит иһит. «Туос иһит», «мас иһит» диэбит курдук[1].

Көрүҥнэрэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Симиир — кымыс туруорар, көҥкөлөй киирэр куолайдаах ытык иһит.
  • Симэхтээх симиир — хамсаатаҕын аайы кылырҕаччы тыаһыыр алтан илбиргэһи ае-пытын анараалар араабылаабатыннар, аһаспатыннар диэн тэйитэр баҕаттан, түөрт өттүгэр иҥиннэрэллэр.
  • Симэхтээх сири көҕүөр иһит — олус улахан, киэҥ ынырыылаах ыһыахтарга кымыс көөнньөрөр иһит.
  • Симиирчэх — сиргэ-уокка, айаҥҥа илдьэ сылдьарга аналлаах дьоҕус иһит.
  • Таһыар-көҕүөр — кыараҕас айахтаах, ыҥыырга иилиллэр кыра иһит. Айанньыт уутун, кымыһын хаһаанар иһитэ.
  • Сири ыаҕас — биэ ыырга, уу баһарга дэгиттэр туттуллар.
  • Сири чабычах — биэ ыырга эрэ туттуллара үһү, биэ да, кулун да мөхсөн үктээтэхтэринэ алдьаммат бөҕө оҥоһуулаах.
  • Сири холлоҕос — туос да, мас да буолара үһү, билиҥҥитинэн уһаат диэххэ сөп. Былыр суораты, тары хаһаанарга туттуллара.
  • Кылырҕастаах сири холлоҕос — түһүлгэ ортотугар турар кымыс хаһаанар ытык иһит.

Сирилииргэ ыт мунна тэллэйинэн, сылгы хоруончахатынан, хоруонан өҥнүүллэрин иһин бу иһити барытын «хоруолаах» диэн холбуу ааттыыллара.

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Саха ойуута-бичигэ: альбом / Мандар Уус. Дьокуускай: Бичик, 2007. — 288 с.: ил. ISBN 978-5-7696-2696-8