Попов Илья Николаевич

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Попов Илья Николаевич
Төрөөбүт күнэ

1907({{padleft:1907|4|0}})

Өлбүт күнэ

1947({{padleft:1947|4|0}})

Өлбүт сирэ

Өлүөхүмэ,
Саха АССР

Сулууспалаабыт дойдута

ССРС ССРС

Сэриилэр көрүҥнэрэ

артиллерия

Сулууспалаабыт сыллара

1942—1947

Солото
Старший сержант
Старший сержант
Чааһа

436-с АП, 112-с СД

Кыргыһыылар/сэриилэр

Гражданскай сэрии;
Аҕа дойду Улуу сэриитэ

Наҕараадалара
Орден Красной Звезды  — 1945 «Хорсунун иһин» мэтээл — 1943

Попов Илья Николаевич — Дьааҥы маҥнайгы комсомолецтарыттан биирдэстэрэ, Гражданскай сэрии кыттыылааҕа, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа.

1929—30 сыллардаахха Булуҥу үрүҥнэртэн босхолооһун кыттыылааҕа. Кэнники төрөөбүт улууһугар учууталлаабыт. Онтон Верхоянскайга, Булуҥҥа уонна Дьокуускайга тыа хаһаайыстыбатын, түүлээх соҕотуопкатын тэрилтэлэригэр үлэлээбит.

Аармыйаҕа 1942 с. Дьокуускайга үлэлии сылдьан ыҥырыллыбыт. Челябинскайга артиллерийскай хамандыырдар куурустарын бүтэрбит. Курскай, Воронеж уобаластарын, Украинаны, Польшаны босхолоспут, кыайыыны Германияҕа көрсүбүт.

Бойобуой үтүөлэрин иһин «Кыһыл сулус» уордьанынан (31.01.1945 )[1], «Хорсунун иһин» мэтээлинэн (05.11.1943)[2] наҕараадаламмыт. 1947 сыллаахха демобилизацияланан кэлэн иһэн Өлүөхүмэ куоракка тымныйан ыалдьан өлбүтэ.

1944 сыллаахха минометнай расчет хамандыырын Попову суруйааччылар С. С. Васильев-Борогонскай уонна Суорун Омоллоон фроҥҥа бара сылдьан көрсүбүттэрэ. Кинилэри оччотооҕуга фроҥҥа сулууспалыы сылдьар эппиһиэр суруйааччы Исай Никифоров тиксиһиннэрбит. Бу көрсүһүүгэ төрдүөн хаартыскаҕа түспүттэрэ киэҥник бэчээттэммитэ. Көрсүһүү туһунан Суорун Омоллоон «Ахтар-суохтуур эбиппин» диэн И. Никифоров төрөөбүтэ 75 сыла туолуутугар аналлаах «Чолбон» сурунаалга бэчээттэппит ыстатыйатыгар ахтар.

Дьонугар Германияттан 1945 с. кулун тутар 10 суруйбут суругар Саха Сирин Совнаркомун бэрэссэдээтэлэ Винокуров Илья Егоровичтан дьикти истиҥ уонна сиһилии суругу туппутун сөҕөн суруйбут. Ол сурукка өрөспүүбүлүкэ салайааччыта Попов аҕата өрөбөлүүссүйэҕэ сыһыаннааҕын, убайа чиэһинэй большевигын ахтыбыт, өрөспүүбүлүкэ уонна Дьааҥы олоҕун кэпсээбит. Ону таһынан билэр дьонноро тугу гыналларын, куоракка төһө дьиэ тутуллубутун сиһилии суруйбут эбит. Ол суругу дьонугар ыытыах буолбутун, ону бомбалааһыҥҥа түбэһэн туох баар малын кытта күдэҥҥэ көппүтүн кэпсээбит. Попов суруктара Верхоянскай куорат түмэлигэр харалла сыталлар[3].

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
  2. Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
  3. Өлбөөдүйбэт үйэ аҥаара. М. Г. Старостин — Дьокуускай, Бичик, 1995