Нэһилиэк

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Нэһилиэк, Саха сиригэр олохтоох администрация алын таһыма, Арассыыйа сельсоветыгар эбэтэр тыа сирин сэлиэнньэтигэр сөп түбэһэр.

Арассыыйа Империятын кэмигэр нэһилиэк диэн хас да саха ууһа олорор тыа сирин уобсастыбата.

Саха сирнээҕи буолас (улус) нэһилиэккэ арахсар этэ, кулубата - быыбардаммыт староста. Нэһилиэк мунньаҕар бары олохтоохтор куоластаах этилэр.

1790 - 1800 сылларга буолас уонна нэһилиэк диэн ааттар тэҥнээх этилэр. 1840 сылтан ыла архыып докумуоннарыгар нэһилиэк эрэ диэн аат туһаныллар.

Билиҥҥи кэмҥэ нэһилиэк диэн муниципал администрациятын алын таһыма. Саха сиригэр 365 нэһилиэк баар.

Ылыллыбыт сирэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Энциклопедия Якутии. Якутск, 2000.

Нэhилиэк.[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Бастаан аҕа уустарын былаастар "волости" диэн ааттаабыттара. Салгыы, 1767 сылтан са5алаан сыыйа-баайа волость (аҕа ууhун) баhылыктарын "наслежный князь волости" диэн ааттыыр буолбуттара, саханы былааска кытыннарбыттара. Кырдьыга, буккаас хааннаах да элбээтэ5э. "Наслежный" тыл олоҕо - наслегать (стараться, заботиться). Дьэ, ити "наслежный" диэнтэн "наслег" диэн тыл өйдөбүл үөскээбитэ. ("Буоластанан-тайданан" диэбит курдук.) Ити "наслежный" диэҥҥэ сыһыаннаах 1769 сыллаа5ы Иркутскай губернатора Брилгэ Сенаттан кэлбит бирикээс: ..."Не посылать за ясаком сборщиков в якутские улусы, а в случае если бы якуты не доставили в срок положенного с них ясака, то депутат, князец их, Софрон Сыранов, сам должен посылать нарочных для бездоимочного сбора, чем ясачные избавятся от обид, чинимых им сборщиками".