Бондарь Александр Васильевич

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Бондарь Александр Васильевич

Бондарь Александр Васильевич (06.09.1952 — 20.11.2021[1]) — Социалистическай Үлэ Геройа, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ. Бондарь А. В. биригээдэтэ И. Н. Варшавскай биригээдэтин кытта 1984 сыл балаҕан ыйын 29 күнүгэр БАМ тимир суолун Байкал уонна Амур силбэһиитигэр (Чита уобалаһын Балбухта арахсыыта) кыһыл көмүс звенону уурууга кыттыбыта.

Олоҕун олуктара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • 1952 сыллаахха балаҕан ыйын 6 күнүгэр Украинаҕа Липовец бөһүөлэккэ төрөөбүт.
  • 1971 сыллаахха Винницаҕа тимир суол транспорын техникумун бүтэрэн баран, Забайкалье Нижнеудинск куоратыгар үлэҕэ анаммыт.
  • 1971 сыл ыам ыйыттан Сэбиэскэй Аармыйа кэккэтигэр сулуспалаабыт. Сулууспатын кэнниттэн, 1973 сыл ыам ыйыттан дойдутугар тимир суол тэрилтэтигэр

маастарынан үлэлээбит. 1974 сыл муус устар 26 күнүгэр ЫБСЛКС XVII съеһигэр БАМ бүтүн Сойуустааҕы күргүөмнээх комсомол тутуутунан биллэриллибитэ. Съезд ЫБСЛКС XVII съеһин аатынан Бүтүн Сойуустааҕы этэрээти тэрийэргэ быһаарыы ылыммыта. Ол сыл муус устар 27 күнүгэр БАМ-ҥа этэрээт бастакы десана тиийбитэ. Ыам ыйын 2 күнүгэр П. П. Сахно баһылыктаах этэрээт бөлөҕө вертолетунан Усть-Кут куораттан билиҥҥи Таюра станция турар сиригэр түспүтэ. Бу бөлөҕү кытта Бондарь барсыбыта. Александр Бондарь биригээдэтэ үлэтинэн Бүтүн Сойууска биллибитэ. БАМ-ҥа үлэлэрин тимир суола ааһыахтаах сиригэр ойуур кэрдиититтэн, мас муосталары уонна уу ааһар турбаларын тутууттан саҕалаабыттара. 1983 сыллаахха Иркутскайдааҕы тимир суол транспорын инжннердарын институтун кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбит. 1984 сыл атырдьах ыйыгар Бондарь биригээдэтэ Таксимо-Витим учаастакка биир суукка иһигэр 5400 м тимир суолун арҕаһын ууран аан дойду рекордун туруорбуттар. 1984 сыл балаҕан ыйын 29 күнүгэр Москва кэминэн 10 ч. 10 мүн. Александр Бондарь уонна Иван Варшавскай биригээдэлэрэ Чита уобалаһын Балбухта арахсыытыгар көрсөн, уон сыл тутуллубут БАМ тимир суолун ситимин холбууллар (БАМ тутуута 1989 сыллаахха бүтэн, магистраль толору туһаныыга киирбитэ). Ити кэннэ А. В. Бондарь БАМ-ҥа салгыы тутуу маастарынан, «Нижнеангарсктрансстрой» СМП-581 тэрилтэтигэр прорабынан, СМП-607 начальнигын солбуйааччытынан үлэлээбитэ. 1986—1989 сс. — Забайкальеҕа Дорпрофсож бэрэссээдэтэлэ. 1993 сылтан Саха Сиригэр — Алдаҥҥа тутуу учаастагын прорабынан, Улак-Эльга суолун тутуутугар бөлөх начальнигынан, Балтийскай тутуу компаниятыгар генеральнай директорынан уонна «ТрансСтройВосток» инжиниринговай корпорация сүрүн специалиһынан үлэлээбит. 2011 сыл сэтинньи 15 күнүгэр Бондарь салайыытынан Аллараа Бэстээххэ АЯМ тимир суолун кыһыл көмүс звенота ууруллубута.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Социалистическай Үлэ Геройа (1984)
  • Ленин уордьана (1984)
  • «За строительство Байкало-Амурской магистрали» мэтээл;
  • «Үлэҕэ килбиэнин иһин» мэтээл;
  • Премии Ленинскэй комсомол бириэмийэтин лауреата (1979);
  • Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ытык гражданина (2011)[2]

Өссө маны көр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Сигэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]